MEDZIUGORJE - kontekst historyczny, religijny i polityczny

 

     W czasie, kiedy zaczęła się objawiać Matka Boża w Medziugorju, w Jugosławii - państwa komunistycznego istniał rozdział w stosunkach: państwo - Kościół. Jugosławia była jednak pierwszym krajem Wschodu, który ustanowił stosunki dyplomatyczne ze Stolicą Apostolską i miał swoją nuncjaturę w Belgradzie, od 1966 r. Jugosławia (będąca federacją sześciu republik ) liczyła wtedy 22 .350 .000 mieszkańców, a była zlepkiem różnych narodowości i wyznawców różnych religii. Mówiono w tym kraju czternastoma językami (czterema oficjalnymi: serbskim, chorwackim, macedońskim oraz słoweńskim).

 

Wśród mieszkańców było około:

13.700.000 prawosławnych,

5. 798. 000 katolików,

2. 319. 000 muzułmanów,

22. 0000 protestantów,

7.000 Żydów,

2.000 wyznawców innych religii,

1. 243. 000 ateistów,

1. 900. 000 bez jakiegokolwiek wyznania.

 

Katolikami byli głównie Chorwaci i Serbowie.

Jugosławię zamieszkiwało sześć głównych narodowości i osiemnaście pomniejszych (oficjalnie uznane narodowości to: serbska, chorwacka, słoweńska, macedońska, czarnogórska i "muzułmańska").

Cały kraj składał się z ośmiu republik: Bośnia-Hercegowina (ze stolicą-Sarajewo), Chorwacja (Zagrzeb), Macedonia (Skopje), Czarnogóra (Titograd - dziś Podgorica), Słowenia (Ljubljana) i Serbia (Belgrad), w tym dwa okręgi autonomiczna: Vojvodina i Kosovo. W Jugosławii posługiwano się dwoma alfabetami: łacińskim i cyrylicą.

Chorwaci, przybyli ze Wschodu, zeszli z Karpat nad Adriatyk. Schrystianizowani w VII w. stali się pierwszym chrześcijańskim ludem słowiańskim.

Kościół katolicki w Chorwacji przechodził w historii straszliwe próby: po okresach niepodległości następowały okupacje, walki i krwawe prześladowania. W Średniowieczu katolicyzm osłabiony był w skutek ekspansji prawosławia oraz z powodu obecności na terenie Bośni sekt takich, jak patareni i bogomiłowie. Od XIII wieku hierarchia kościelna zanikła. Franciszkanie zostali skierowani do Bośni jako misjonarze (wcześniej pracę duszpasterską podjęli tutaj bez skutku dominikanie). Papież Urban V w roku 1369, wedle bulli Jana XXII Cum iam hora, udzielił przywileju z prawem zakładania kościołów i parafii oraz przydzielania zarządców i proboszczów. Kiedy Bośnia była okupowana przez Turków, jedynymi duszpasterzami pozostawali franciszkanie W 1463 roku Bośnia została przez Turków zdobyta. W 1482 roku zdobyli oni Hercegowinę.. W 1463 roku franciszkanom udało się uzyskać u sułtana Mahometa II pewną gwarancję na swobodę działania. Jednak od początku XVII wieku do 1878 roku trwają prześladowania katolików .W 1881 r. Leon XIII przywrócił normalną hierarchię kościelną. Przyczyniły się do tego nowe władze okupacyjne Austro-Węgier, które zażądały odnowy hierarchii kościelnej. Leon XIII w liście Ex hac augusta wzywał kler diecezjalny, aby kierował nim duch miłości i zgodności wobec zakonników, którzy zasłużyli się Kościołowi w zbawianiu dusz na tych terenach. Natomiast franciszkanie musieli oddać co piątą parafię, co nie odbywało się bez trudności, gdyż połączyły ich z ludem silne więzy. Nazywano zakonników zdrobniale "wujkami". Kiedy franciszkanie opuszczali parafie, ludzie sprzeciwiali się ich objęciu przez kler diecezjalny i szukali pomocy duszpasterskiej u franciszkanów. Kiedy jednak zakonnicy zaczynali sprawować tę posługę, narażali się na to, że odbierano im misję kanoniczną.

Czy można zatem uważać jedynie za przypadek, że Matka Boża wybrała takie akurat miejsce, gdzie mieszkańcy wraz ze swoimi duszpasterzami byli doświadczani w wierze, a jej nie utracili?

 

Ks. dr Maciej Arkuszyński